pobierz pdf (3.27 MB)w numerze:
Finisaż
JOANNA TARGOŃ
Biletów do końca sezonu 2016/2017, który okazał się ostatnim sezonem Jana Klaty w Starym Teatrze, brak – na Wesele, na Kopciuszka, na Trylogię, na Króla Leara, na Wroga ludu. Ludzie, na których tak lubią się powoływać władze i krytycy, ruszyli do kas. Kto wie, co będzie w przyszłym sezonie, co postanowi nowa dyrekcja, które spektakle zostawi w repertuarze, a którym aktorom podziękuje.
STANISŁAW GODLEWSKI
Gdy w 2014 roku Paweł Wodziński i Bartosz Frąckowiak obejmowali Teatr Polski w Bydgoszczy, deklarowali nowe otwarcie z wyrazistym programem „teatru publicznego”. Z perspektywy zamknięcia, po ostatnich premierach, po spektakularnym i wzruszającym finisażu widać, że w Bydgoszczy udała się rzecz dotychczas nie do pomyślenia – zrealizowano zapowiadany program. Udało się stworzyć, na trzy lata, teatr publiczny, niemal dokładnie wedle deklarowanej definicji.
Antydisneye
Abdykacja wielkiego wychowawcy
JOLANTA KOWALSKA
We Wrocławskim Teatrze Lalek pod artystycznym kierownictwem Jakuba Krofty w spektaklach ostatnich sezonów wyklarowała się tendencja, którą można by nazwać abdykacją Wielkiego Wychowawcy. Dramaturdzy i reżyserzy, zamiast przemawiać z wyżyn autorytetu, poddają go krytycznej refleksji. W ich spektaklach dorośli nie ukrywają własnej niedoskonałości. Grzeszą niewiedzą, egoizmem, brakiem zrozumienia i empatii wobec swoich małych podopiecznych. Krofta i zapraszani przez niego twórcy formułują katalog grzechów głównych współczesnego rodzicielstwa.
Akademia Pani Beksy
JULIA HOLEWIŃSKA
Sztuka dla dzieci, nawiązująca do Akademii Pana Kleksa Jana Brzechwy, ale adresowana przede wszystkim do dziewczynek. Tytułowa akademia to przeciwieństwo typowej szkoły, czyli miejsce, gdzie dziewczynki uczą się wolności i swobodnego wyrażania uczuć. Ich dzikie, anarchistyczne zabawy przerywa przybycie Różowej Królowej, która reprezentuje opresywny kicz popkultury. W języku sztuki, często rymowanym i pełnym swobodnych skojarzeń, słychać hołd dla wierszy Brzechwy oraz „freestyle” współczesnych dziesięciolatków.
Na trudne czasy
Rozmowa z Julią Holewińską
PIOTR OLKUSZ
Kopciuszek Joëla Pommerat to dramat przepisujący znaną baśń, ale w sposób ciekawy, gdyż nie tylko koncentruje się na edukacyjnym charakterze opowieści. Baśni Perraulta – a w tym Kopciuszku odnajdujemy ślady wielu jego historii – były bowiem tekstami politycznymi, prezentującymi zalety modernizującego się kraju. Dziś wiele tych zalet wydaje nam się archaicznych – tekst Pommerata, a także zrealizowany na jego podstawie spektakl Anny Smolar, nie wymazuje ich jednak z fabuły, wskazując na potrzebę świadomości tego, czym jest literacka i kulturowa tradycja.
Wynurzenia
Polska Opera Królewska
Pedro Pereira
Agata Duda-Gracz
Oni czyli my
SZYMON KAZIMIERCZAK
Autor szuka powodów, dla których zupełnie wyjątkowa w naszym teatralnym krajobrazie, tworząca dzieła z niespotykaną wizją, rozmachem i precyzją reżyserka Agata Duda-Gracz ma ze swoją karierą tak pod górę. Mimo że odnosi sukcesy, nie sposób oprzeć się wrażeniu, czytając choćby popremierowe komentarze, że osobność jej teatralnego języka nastręcza krytyce prawdziwych kłopotów.
Dwa bratanki
Rozmowa z Atillą Vidnyánskim
Attila Vidnyánszky jest dyrektorem Teatru Narodowego w Budapeszcie. Vidnyánszky mówi o swoim przywiązaniu do sztuki szukającej tematów uniwersalnych, nie zaś tego, co codzienne czy bezpośrednio polityczne, a także o zmianach instytucjonalnych w węgierskim teatrze w ostatnich latach.
Rozmowa z Árpádem Schillingiem
Rozmowa z reżyserem Árpádem Schillingiem o uprawianiu sztuki na Węgrzech pod rządami Orbána. Schilling zwraca uwagę na silne skonfliktowanie współczesnego środowiska artystycznego w tym kraju, a także opisuje mechanizmy podporządkowywania życia artystycznego politykom.
Po bandzie
Jaka próżnia?!
Marek Beylin
Codzienne, małe sprawy
Ernella z wizytą u Wolfów (Ernelláék Farkaséknál)
SZABOLCS HAJDU, przełożyła Jolanta Jarmołowicz
Sztuka, która stała się później podstawą scenariusza filmu It’s not the time of my life (Ernelláék Farkaséknál) w reżyserii autora. Opowiada o spotkaniu dorosłego rodzeństwa: do statecznej rodziny mieszkającej w Budapeszcie przyjeżdża małżeństwo z dzieckiem, po kilku latach emigracji zarobkowej. Spotkanie dwóch światów – małej stabilizacji i nieudanego sukcesu – rodzi konflikty.
W strzępkach uchwycić całość
Rozmowa Szabolcsem Hajdu
GRZEGORZ BUBAK
Filmy węgierskie zdobywają dziś wiele nagród i cieszą się uznaniem widzów. Widoczna jest jednocześnie zmiana pokoleniowa, która nastąpiła w węgierskiej kinematografii. Duża liczba debiutów wynika między innymi z rozwiązań prawnych sprzed kilku lat, które pozwoliły na zagwarantowanie funduszy dla artystów rozpoczynających pracę. Autor prezentuje w tekście najważniejsze tendencje widoczne w filmach twórców debiutujących w ostatnim okresie.
Scena węgierska
Wyspa nowego pokolenia
TAMÁS JÁSZAY, przełożyły Karolina Kajzer, Anna Bochnia, Sonia Kasprzycka
Dzisiejsi trzydziesto- i czterdziestolatkowie zdają się wychodzić z cienia wielkich reżyserów „złotego okresu” węgierskiego teatru, mających dziś sześćdziesiąt, siedemdziesiąt lat. Nie ma mowy o buncie, a raczej o potrzebie samodzielności. Wydaje się, że w odnalezieniu własnego głosu pomogły młodym artystom przemiany ustrojowe – dzisiejszy teatr wymaga nowych sposobów finansowania i organizacji, wobec czego tym trudniejsze byłoby podtrzymywanie tradycji estetycznych sprzed lat.
Do niczego innego nie doszło (Más nem történt)
ANDREA PASS, przełożył Daniel Warmuz
Sztuka odwołująca się do prawdziwych wydarzeń, opowiadająca historię nadużyć seksualnych w jednej z węgierskich szkół – gdy lubiany nauczyciel wykorzystał zaufanie uczniów i środowiska, zaś uczniowie nie potrafili należycie ocenić sytuacji.
Dziecko jest absolutnie figurą dramatyczną
Rozmowa z Andreą Pass
Rewolucja w teatrze
DANIEL WARMUZ
Artykuł prezentuje najważniejsze wydarzenia teatralne związane z rocznicą Października 1956 roku. Imponujący program wydarzeń, choć budził emocje, to nie wywołał konfliktów. Wiele propozycji było ciekawych, ale wiele powstało głównie dlatego, że zaistniała możliwość wykorzystania rządowych grantów. Niemniej teatr węgierski po raz pierwszy w takim stopniu zadał sobie trud teatralnej dyskusji z historią.
Nawozy sztuczne
Królowa
Tadeusz Nyczek
Varia
KONTEKSTY: SCENA SPOŁECZNA, SCENA POLITYCZNA
Olga Byrska
NOWE SZTUKI:
„Wróg publiczny” i inne dramaty węgierskie, antologia pod redakcją PATRYCJI PÁSZT
KORESPONDENCJA
Z afisza
