Dzieje się w języku
Olga Byrska
Krótka wymiana ognia Zyty Rudzkiej i Inni ludzie Doroty Masłowskiej, dwie nowe polskie powieści, w których ogromną role odgrywa forma i język. Jakie rzeczywistości tworzą te dwa języki? Czym się różnią? Praca na języku i nad tym, jak wpływa on na formę zaczyna się wtedy, gdy język traci pozorną przezroczystość i z narzędzia opisu sam staje się tym, co wymaga egzegezy.
Kuku
Zyta Rudzka
Dramat rodzinny z kobietą w średnim wieku w centrum i mężczyznami dookoła: niewiernym mężem, zdziecinniałym ojcem, autorytarnym bratem, małomównym pasierbem, wreszcie tajemniczym Mężczyzną Bez Psa, który przychodzi naprawić zegar z kukułką. Pod warstwą obyczajową sztuka opowiada o narastającej między ludźmi obcości, agresji i obsesji czystości: o powrocie nastrojów faszystowskich. Rozsypana, awangardowa forma czyni z tekstu intrygujący „model do składania”.
Brunatne kukułcze jajo
Rozmowa z Zytą Rudzką
Mówiący po polsku
Andrzej Lis, Marianna Lis
Sztuka Doroty Masłowskiej Dwoje biednych Rumunów mówiących po polskujest tekstem pełnym skrajności: tradycyjna forma dramatu połączona z antycznym fatum ciążącym nad głównymi postaciami i prowadzącym do tragicznego finału, skontrastowana została z niezwykle współczesną treścią, potocznym językiem i zabawami z narracją, wprowadzającymi chaos i zostawiającymi odbiorcę z poczuciem mniejszego lub większego zagubienia po opadnięciu kurtyny.
Po bandzie
Wstydliwe spojrzenie
Marek Beylin
Trajektoria lotu
W razie niepowodzenia (In Event of Moone Disaster)
Andrew Thompson
Przełożyła Małgorzata Semil
Gdy w 1969 roku człowiek stawia pierwsze kroki na Księżycu, Sylvia, na imprezie, spotyka kosmonautę. Po latach, w 2055, jej wnuczka będzie pierwszym człowiekiem, który wyląduje na Marsie. Co wiedzą o sobie trzy pokolenia wychowujące się w cieniu podboju kosmosu? Bohaterowie sztuki Thompsona, wydają się wiedzieć lepiej, co kryje się za horyzontem, niż co kształtowało i kształtuje ich życie. Łatwiej przygotować się do wyprawy w nieznane, czy do spotkania z osobą, na której nam zależy?
Między nieciągłością a scaleniem
Michał Lachman
Dramat Andrew Thompsona In Event of Moone Disaster (premiera 2017) to dzieło debiutanta, utwór wyłoniony i nagrodzony w konkursie rozpisanym w 2016 roku przez niewielki londyński teatr studyjny Theatre 503. Spośród ponad tysiąca nadesłanych sztuk wybrano tę, która ukazuje właśnie rzeczywistość istniejącą we fragmentach, w czasowej nieciągłości, na pograniczu utopijnego marzenia i rzeczywistości, która ironicznie kpi i ośmiesza bohaterów.
Po przyjęciu
Zrobić coś
Tadeusz Bradecki
Hierarchie
Esej wizualny Agnieszki Kubaś wykorzystujący zdjęcia Bartka Warzechy dokumentujące kulisy 2. Międzynarodowego festiwalu lalek dla dorosłych „Metamorfozy lalek ”, zorganizowanego przez Białostocki Teatr Lalek w 2017 roku.
Kwestia instytucjonalnej równości
Piotr Morawski
Hierarchie społeczne się zmieniły. Zmieniły się także warunki wytwarzania dóbr kultury; zmieniła się wreszcie funkcja instytucji kultury, które są także pracodawcami – teatry są to zazwyczaj średnie i duże zakłady pracy. Kreowanie demokratycznych reguł w społeczeństwie wymaga powrotu do rozmowy o sprawiedliwym podziale pracy, również w teatrach. A nie tylko mówienia o tym ze sceny.
Stanisław Godlewski, Monika Kwaśniewska, Piotr Morawski, Anna Smolar, Zofia Smolarska, Justyna Sobczyk
Rozmowa o hierarchiach i relacjach władzy w teatrze instytucjonalnym, a także o możliwości ich zmiany i przekształcenia.
Wejście dla studentów bocznymi drzwiami
Kornelia Sobczak
Uniwersytet jako instytucja osadzona w konkretnej rzeczywistości kulturowej, społecznej i obyczajowej odtwarza społeczne hierarchie i nierówności. Studiują, pracują i wykładają na nim osoby, które zanim na uniwersytet trafiły, poddane zostały procesom obyczajowej socjalizacji, właściwej dla ich płci, wieku i pochodzenia, i cały ten bagaż ze sobą przynoszą. Mówiąc zupełnie prosto: jeśli najbardziej uprzywilejowany symbolicznie jest w naszej kulturze biały mężczyzna po czterdziestce, to tak będzie również na uniwersytecie.
Nawozy sztuczne
Polowanie na człowieka
Tadeusz Nyczek
Cichnie sztorm
Znaczył kapitan
Szymon Jachimek
Dramat rodzinny z emerytowanym marynarzem w centrum i rodziną dookoła. Na urodzinach dawnego kapitana odtwarzają się familijne rytuały, ale sam bohater, pogrążony w depresji, nie chce brać udziału we własnym święcie i snuje fantazje o przygodach na pełnym morzu. Zabawna w dialogach, ale ogólnie melancholijna sztuka o trudnym „dobijaniu do portu" i o opresyjnych mechanizmach życia rodzinnego.
Siwa głowa lwa
Rozmowa z Szymonem Jachimkiem
Słownik!
Diana Poskuta-Włodek
Każdy kolejny tom Słownika biograficznego teatru polskiego jest nie tylko zbiorowym wizerunkiem ludzi teatru, których biogramy w nim zamieszczono. Jest też w jakiś sposób syntetycznym obrazem kondycji polskiej teatrologii i stanu badań nad polskim teatrem. Szczególnie trzeci tom jest pod tym względem dziełem wyjątkowym, bo choć napisanym przez team kilku zaledwie redaktorek, jest zarazem, w większym stopniu niż poprzednio, dziełem środowiskowym, o czym najlepiej świadczy obejmująca kilkaset pozycji bibliografia opracowań z których, poza własnymi, imponująco obszernymi i dokładnymi kwerendami, redaktorki korzystały.
Varia
Zofia Cielątkowska
Nowe sztuki:
Ferdynand Schmalz Jedermann (stirbt)
Thomas Köck die zukunft reicht uns nicht (klagt, kinder, klagt)
Miroslava Svolikova europa flieht nach europa
Christopher Brett Bailey This Is How We Die
Ella Hickson The Writer
